Khoa học hiện đại đã chứng minh rằng hơn 70% thông tin của con người được thu nhận bằng thính giác và thị giác. Khả năng quan sát của trẻ càng cao thì nhận thức của trẻ về đồ vật càng rõ ràng, sâu sắc và trí não càng phát triển nhanh chóng. Vì vậy, để tăng mức độ thông minh ở trẻ, điều cần thiết đầu tiên mà các bậc phụ huynh nên làm là tăng cường kỹ năng quan sát của trẻ. Đây là điều mà các bậc cha mẹ không được xem nhẹ bởi rất tốt cho sự phát triển toàn diện của con sau này!
Nội dung bài viết:
Khả năng quan sát là gì?
Thuật ngữ “quan sát” dùng để chỉ việc có thể dùng mắt để quan sát các sự vật, hiện tượng một cách chi tiết, rõ ràng, theo đó là sự phân tích và đánh giá trong não bộ. Kỹ năng quan sát là sự kết hợp của tất cả các giác quan bởi nếu bạn chỉ sử dụng thị giác mà não bộ không phân tích thì tức là bạn chỉ đang nhìn mà phải không quan sát.
Người có kỹ năng quan sát sẽ có khả năng suy nghĩ chín chắn, khả năng phân tích sự việc và đưa ra lựa chọn tốt, điều này rất có lợi cho công việc cũng như cuộc sống. Kỹ năng quan sát có thể được hỗ trợ phát triển ngay từ khi còn nhỏ, do đó các bậc phụ huynh nên lưu ý để phát triển kỹ năng này cho con.
>>> Xem thêm: Bỏ túi phương pháp phát triển tư duy cho trẻ mầm non một cách toàn diện nhất
Tầm quan trọng của việc phát triển khả năng quan sát cho bé
Học hỏi và ghi nhớ tốt hơn
Khả năng quan sát của mắt và đầu óc phân tích sự vật giúp chúng ta có thêm kiến thức về thế giới xung quanh. Khi con quan sát những sự vật, hiện tượng xung quanh, con sẽ đặt ra vấn đề và câu hỏi cho những thứ con chưa biết. Sau đó não bộ sẽ hoạt động và ghi nhớ tốt hơn, làm tiền đề để học hỏi về thế giới xung quanh.
Phát triển kỹ năng phân tích và đưa quyết định đúng
Bằng cách quan sát cẩn thận thế giới xung quanh, trẻ em có thể nhớ lại và xâu chuỗi các sự vật, sự việc liên quan trước khi nhận ra bản chất của vấn đề. Điều này rất quan trọng để vì giúp con phát triển khả năng phân tích và đưa ra quyết định để giải quyết vấn đề.
Nâng cao kỹ năng giao tiếp
Kỹ năng quan sát tốt có thể giúp chúng ta học hỏi được nhiều điều, hiểu rõ hơn về từng cá nhân, địa điểm và tình huống khác nhau. Phân tích phán đoán tốt và đưa ra quyết định đúng đắn sẽ giúp con tự tin giao tiếp với mọi người. Khi kiến thức của con ngày càng phát triển sẽ khiến chúng ta tự tin hơn và có thêm kinh nghiệm trong việc tương tác với mọi người, do đó nâng cao kỹ năng giao tiếp của trẻ.
>>> Có thể bạn quan tâm: Những giai đoạn vàng phát triển trí não của trẻ ba mẹ không nên bỏ qua
5 Phương pháp phát triển khả năng quan sát của bé ở độ tuổi mầm non
1. Cho con tập quan sát ngay từ bé
Trang trí phòng trẻ với màu sắc rực rỡ, hình ảnh và các đồ vật thú vị được cho là bước đầu tiên cha mẹ có thể làm để cải thiện kỹ năng quan sát của trẻ sơ sinh. Mặc dù em bé chưa thể nhận thức được bảng màu cho đến khi được 1 hoặc 2 tháng tuổi, kiểu trang trí này sẽ có hiệu quả khi bé lớn hơn.
Khi con bạn được khoảng 1 2 tháng tuổi, mỗi ngày, bạn nên cho con xem kẻ sọc đen trắng trong khoảng ba phút và liên tục trong vòng một tuần. Các sọc đen trắng sẽ hỗ trợ giúp khả năng tập trung của trẻ phát triển, một thời gian thì kỹ năng quan sát của trẻ sẽ tăng lên vì chúng đã trở thành một thói quen tự động ăn sâu vào tiềm thức của trẻ.
Khi bé được 6 đến 7 tháng tuổi, bạn có thể thay sọc đen trắng này bằng những hình học đơn giản có sắc độ tươi sáng, nổi bật để bé dễ nhìn. Nếu con nói rằng đã chán nhìn những bức ảnh cũ thì bạn có thể cho trẻ nghỉ ngơi và bắt đầu lại sau một vài tuần hoặc thay đổi màu sắc và hình ảnh.
2. Tạo hứng thú cho trẻ
Khi trẻ lớn hơn và đặc biệt là khi trẻ bắt đầu biết nói, cha mẹ nên bắt đầu dạy trẻ tên của các đồ vật và động vật mà trẻ có thể quan sát. Trẻ em nên được tiếp thu một cách chậm rãi vì việc nhồi nhét tất cả mọi thứ trong một lần sẽ không tốt cho trẻ.
Khi trẻ đã học tên, hình dạng của các đồ vật và bắt đầu nhận biết được phần lớn các đồ vật (3-4 tuổi) thì hãy bắt đầu hỏi trẻ những câu hỏi khác nhau, như yêu cầu trẻ xác định cây nào cao nhất trong vườn, cây nào lá dài nhất và cây nào có hoa đẹp nhất,…
Trẻ không biết câu trả lời thì sẽ tự tìm câu trả lời và do đó, trẻ phải chăm chú quan sát và cẩn thận mới tìm ra câu trả lời. Thông qua việc quan sát khu vườn, trẻ em học hỏi nhiều hơn và hiểu rõ hơn những gì đang xảy ra xung quanh mình. Đây cũng là động lực để trẻ khám phá và tìm hiểu thế giới, giúp phát triển kỹ năng quan sát của trẻ tốt hơn.
3. Dạy trẻ viết lại nhật ký quan sát
Đây là phương pháp tốt nhất để tăng kỹ quan sát của trẻ mà không cần tốn quá nhiều thời gian và công sức. Nhật ký quan sát ghi lại quá trình quan sát chính xác, kỹ lưỡng và giúp con rèn luyện được tính sáng tạo. Bạn có thể cho phép con trang trí nhật ký bằng nhiều màu sắc khác nhau, cho thêm nhiều hình ảnh để minh họa mọi thứ. Việc này sẽ dễ dàng hơn khi con nhìn vào và nhớ về những thứ đã quan sát.
Khả năng quan sát của một đứa trẻ phụ thuộc rất nhiều vào mức độ trải nghiệm mà đứa trẻ nhận được. Những đứa trẻ dành toàn bộ thời gian trong phòng đọc sách có nhận thức kém hơn những đứa trẻ ra ngoài và trải nghiệm thực tế thế giới. Trẻ càng hiểu và liên hệ với thế giới xung quanh thì sẽ càng giữ lại được nhiều ấn tượng hơn.
4. Dạy trẻ biết quan sát và suy luận
Nếu trẻ được cung cấp thông tin, não bộ của trẻ sẽ phải suy nghĩ và xử lý thông tin đó, đây chính là sự kết hợp đồng thời giữa quan sát và suy luận. Điều này sẽ giúp kỹ năng quan sát của trẻ được cải thiện nhanh chóng. Khi trẻ lớn hơn, nên cho trẻ chơi những câu đố đơn giản hoặc ghép hình, tìm điểm khác nhau giữa 2 bức tranh,… Thông qua những trò chơi như thế, trẻ có thể sử dụng kỹ năng quan sát của mình để xác định đâu là câu trả lời cho trò chơi.
5. Tạo thói quen tự giác quan sát cho trẻ
Khả năng quan sát của trẻ là một hành vi cá nhân và tự do, hãy tập thói quen tự giác quan sát cho trẻ. Hầu hết, trẻ quan sát với một sự tò mò nhất định, cha mẹ phải có mặt để hướng sự chú ý của trẻ vào mục đích đã định, điều này giúp khuyến khích và nâng cao kỹ năng quan sát của trẻ. Điều cần thiết là phải quan sát những thứ được lặp đi lặp lại cũng như những thứ xảy ra theo những cách ngẫu nhiên. Cha mẹ cũng nên dạy trẻ tập trung quan sát, suy nghĩ và phân biệt giữa các vật thể với nhau.
Phát triển khả năng quan sát của bé bằng phương pháp Reggio Emilia
Phương pháp giáo dục Reggio Emilia được phát triển bởi nhà trị liệu tâm lý người Ý Loris Malaguzzi với mục đích giúp trẻ em hình thành những kỹ năng, phẩm chất tốt để trở thành công dân gương mẫu của thế giới.
Thông qua cách tiếp cận này, trẻ có thể tham gia tích cực vào quá trình học tập và tương tác với giáo viên, môi trường và bạn bè mà không bị giới hạn hoặc trở ngại. Các bé có thể tự do sáng tạo theo trí tưởng tượng của mình. Giáo viên sẽ là người hướng dẫn và cung cấp những vật liệu thiết yếu cần thiết để các bé “sáng tạo”, từ đó xây dựng nên 1 thế giới cá nhân của mình.
Ví dụ, nếu một đứa trẻ định vẽ một hình ảnh thì giáo viên sẽ chịu trách nhiệm cung cấp tài liệu, bao gồm bút màu, giấy và tẩy cho đứa trẻ, tuy nhiên loại hình ảnh mà màu sắc được sử dụng sẽ phụ thuộc trên sự lựa chọn của bé.
Điều này cho phép trẻ phát huy khả năng sáng tạo, tăng khả năng tư duy kích thích óc quan sát và trí tưởng tượng của trẻ. Trẻ sẽ tự quan sát sự vật sau đó vẽ lên giấy, tự thấy cái bàn màu gì để lựa chọn bút màu,.. Từ đó, giúp nâng cao kỹ năng quan sát một cách tự nhiên nhất. Hơn nữa, bằng cách sử dụng phương pháp này, trẻ em cũng trở nên tự lập hơn, tự tin vào khả năng của bản thân và ít phụ thuộc vào sự trợ giúp của cha mẹ, bạn bè hay thầy cô.
>>> Có thể bạn quan tâm: Nên cho con học trường mầm non song ngữ hay trường mầm non quốc tế?
Mầm non DCA – Ngôi trường lý tưởng phát triển quan sát cho bé
Trường mầm non là nền tảng giáo dục đầu tiên, là cơ sở cho sự phát triển hoàn thiện của trẻ. Những bài học mà trẻ em tiếp thu ở trường mầm non có thể giúp xây dựng tính cách cũng như chuẩn bị hành trang cần thiết trong tương lai.
Ở thời điểm này, trẻ sinh ra với khả năng tiếp thu và quan sát nhanh chóng về những gì diễn ra xung quanh, trẻ cũng bị ảnh hưởng hoặc hạn chế bởi trạng thái thể chất, tinh thần. Vì vậy, việc đầu tư vào một cơ sở giáo dục mầm non giúp tạo cho trẻ một tiền đề rộng mở và đầy hứa hẹn về sự phát triển toàn diện và thành công khi lớn lên của trẻ.
Vì vậy, trường Mầm non DCA ra đời dựa trên mục đích nuôi dưỡng những đứa trẻ trở thành công dân kim cương của thế giới. DCA có môi trường học tập phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, cung cấp cho trẻ những kỹ năng cần thiết về giao tiếp, tính độc lập và sự sáng tạo.
Học viện Mầm non DCA là nơi đầu tiên tại Việt Nam tích hợp Lý thuyết Đa trí tuệ của nhà tâm lý học Howard Gardner vào chương trình giáo dục mầm non. Giúp phát huy tối đa tiềm năng của trẻ em thông qua nhiều cách thức sáng tạo. Mang đến cho trẻ cảm giác không bị quá tải hay gò bó, giúp trẻ đạt được thành tích học tập cao theo cách tự nhiên nhất.
Phương pháp giáo dục tại DCA có thể hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện về cả thể chất cũng như tinh thần. Do đó nếu phụ huynh muốn tìm kiếm cho con một môi trường học tập, vui chơi sáng tạo, tốt đẹp và khoa học thì hãy đến với Mầm non DCA.
