Trẻ ở độ tuổi mầm non bên cạnh việc sở hữu động lực muốn được tự mình làm mọi điều để phục vụ cho nhu cầu tìm tòi phát triển, khám phá thế giới là một biểu hiện tâm lý hoàn toàn bình thường. Ở góc độ giáo dục thì kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non cũng đóng một vai trò quan trọng để giúp trẻ phát triển tốt hơn cả về thể chất lẫn tinh thần. Đây cũng là phương tiện quan trọng để trẻ phát triển hơn nữa sự sáng tạo của mình, chủ động hơn trong việc xử lý các tình huống có thể xảy ra.
Để các bậc phụ huynh có thể hiểu đúng hơn về phương pháp dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ, DCA xin chia sẻ đến ba mẹ bài viết sau đây!
Nội dung bài viết:
Tìm hiểu kỹ năng tự phục vụ ở trẻ mầm non là gì?
Kỹ năng tự phục vụ ở trẻ mầm non hay còn được biết đến là kỹ năng tự chăm sóc bản thân, giúp cho bé có thể làm quen tốt hơn với những sinh hoạt thường ngày ngay từ sớm. Đây là kỹ năng mà các bậc phụ huynh cần quan tâm để trẻ trong quá trình trưởng thành có thể nắm được tốt việc tự phục vụ bản thân, chủ động, tự lập hơn trong cuộc sống. Đồng thời có kỹ năng tự phục vụ trẻ sẽ tự biết cách xử lý vấn đề, vững vàng và tự tin hơn trong cuộc sống.
Nếu các bậc phụ huynh đang thắc mắc không biết liệu trẻ đã đến độ tuổi phù hợp để học các kỹ năng tự phục vụ hay chưa thì sau đây là danh sách gợi ý mà ba mẹ có thể tham khảo:
– Trẻ nhỏ từ 12 tháng – 18 tháng: Với sự trợ giúp trẻ đã có thể bắt đầu biết cách tự chọn lựa quần áo, lau tay, rửa tay, biết bắt chước ba mẹ cầm bàn chải hay thìa ăn
– Trẻ từ 18 tháng – 24 tháng: Trẻ có thể khám phá việc tự lấy thức ăn trong bát và xúc ăn, rửa tay, rửa mặt, cầm ly uống nước, đánh răng, bỏ rác vào thùng, gấp quần áo, treo quần áo lên móc, thay đồ, …
– Trẻ từ 2 tuổi – 3 tuổi: Trẻ ở tuổi này hoàn toàn có thể bắt đầu học cách sử dụng giấy ăn, rót nước từ bình nước vào trong cốc, tự mặc áo chui qua đầu, dọn bát dĩa sau khi ăn, chải tóc, cho quần áo vào giỏ giặt, đi giày không buộc dây, học lau vết bẩn,…
– Trẻ từ 3 tuổi – 4 tuổi: Bên cạnh việc thực hành các kỹ năng tự phục vụ ở trẻ mầm non như giai đoạn 2 tuổi – 3 tuổi thì trẻ có thể tự cài cúc áo, biết buộc dây giày, rửa trái cây, tự đi tắm, dọn giường ngủ với sự trợ giúp của phụ huynh,…
– Trẻ từ 4 tuổi – 6 tuổi: Giai đoạn này trẻ sẽ nắm được tốt các kỹ năng đã được thực hành từ lứa tuổi nhỏ hơn, biết tự mặc quần áo, chọn quần áo hợp thời tiết, sử dụng chổi quét nhà, rửa trái cây, nhặt rau, cắt một số nguyên liệu bằng rau an toàn,…
Qua trên chắc hẳn ba mẹ đã có thể biết phần nào những điều mà các bé có thể làm được trong khoảng độ tuổi nhất định của mình, từ đó lựa chọn ra kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non phù hợp để dạy cho bé.
>>> Xem thêm: Rèn luyện kỹ năng tự chăm sóc bản thân cho bé mầm non hiệu quả
Kỹ năng dạy trẻ mầm non tự phục vụ
Sau đây là danh sách các kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non cơ bản nhất, cực kỳ cần thiết và quan trọng mà các bậc phụ huynh nên quan tâm, hướng dẫn trẻ học từ sớm:
Kỹ năng tự ăn
Thay vì luôn là người hỗ trợ các bé trong mỗi bữa ăn thì bây giờ các bậc phụ huynh hãy nên tạo điều kiện để cho bé có thể tự ăn. Đây chính là một trong những bước đầu hình thành nên kỹ năng tự phục vụ ở trẻ mầm non. Khi đó trẻ sẽ dần chủ động hơn trong ăn uống, không còn cần đến sự trợ giúp của ba mẹ nữa.
Hãy dạy trẻ thông qua cách cứ đến bữa ăn, ba mẹ hãy để bé tự cầm đồ ăn hoặc sử dụng thìa để múc thức ăn theo ý mình. Điều này khiến cho các bé thoải mái hơn trong việc ăn uống, từ đó cũng tránh được tình trạng trẻ kén ăn.
Kỹ năng tự đi lấy nước và uống nước
Kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non cơ bản tiếp theo mà trẻ có thể học đó là cách tự mình lấy nước và uống nước. Lúc này phụ huynh sẽ cần hướng dẫn để bé biết cách sử dụng tay phải để cầm ly nước và sử dụng tay trái để mở vòi lấy nước.
Ngoài ra ba mẹ cũng nên cân nhắc cho trẻ biết hãy chỉ nên lấy đủ cho mình một lượng nước để uống, không lấy quá đầy ly hay quá nhiều để tiết kiệm nước, không lãng phí nguồn nước hay tình trạng làm đổ nước ra nhà. Khi trẻ đã biết cách tự uống nước xong thì ba mẹ cũng nên cân nhắc để bé có thể cắt lại ly vào vị trí ban đầu, điều này giúp cho trẻ rèn luyện và xây dựng được cho bản thân từ sớm một thói quen gọn gàng, ngăn nắp từ thuở bé.
Kỹ năng tự rửa tay
Phương pháp dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ này đầu tiên mà ba mẹ cần làm đó là cần giải thích cho trẻ biết vì sao trẻ nên rửa tay sạch, việc rửa tay sạch có thể giúp bé loại bỏ vi khuẩn gây bệnh và bảo vệ sức khỏe của mình một cách tốt hơn. Sau đó mới bắt đầu tiến hành hướng dẫn trẻ rửa tay sao cho đúng cách. Cần đảm bảo trẻ làm đúng theo các bước như:
– Làm ướt 2 lòng bàn tay và sử dụng xà phòng để xoa đều lên 2 lòng bàn tay của mình
– Tiến hành xoa kỹ 2 lòng bàn tay với nhau, tại các khu vực như mu bàn tay hay các kẽ ngón tay
– Sau đó sẽ rửa sạch tay lại với nước và cuối cùng là lau khô tay.
Kỹ năng tự đánh răng
“Cái răng cái tóc là góc con người” do đó nên tình trạng sức khỏe răng miệng của trẻ cũng là điều mà các bậc phụ huynh nên chú ý quan tâm đến. Sau giai đoạn đánh răng cho trẻ thì giờ đây ba mẹ cũng cần hướng dẫn để bé có thể thực hiện đánh răng đúng cách cho mình:
– Lấy một lượng kem đánh răng vừa đủ để cho lên bàn chải
– Súc miệng sạch bằng nước
– Dùng phần mặt bàn chải sử dụng kem chà đều lên toàn bộ mặt ngoài vào đến bên trong, từ hàm trên xuống hàm dưới
– Sau khi đã đánh răng xong dùng mặt sau của bàn chải có kèm bề mặt chà lưỡi để làm sạch từ trong lưỡi ra phía ngoài
– Súc miệng sạch lại với nước để sạch kem đánh răng trong khoang miệng và rửa sạch bàn chải.
Kỹ năng tự thay quần áo
Sau khi trẻ đã có được những kỹ năng cơ bản nhất định về tự ăn, tự uống và vệ sinh cá nhân thì sau đây một kỹ năng tự phục vụ ở trẻ mầm non cũng quan trọng không kém cần học đó là cách tự thay quần áo.
Với một số ba mẹ sẽ nghĩ là điều này khá khó khăn với trẻ nhưng tuy nhiên chúng lại không quá đòi hỏi trẻ phải thực hiện nhiều động tác mà sẽ chủ yếu nằm ở sự kiên nhẫn của các bậc phụ huynh để dạy cho trẻ cách làm. Ba mẹ có thể chuẩn bị cho bé một chiếc áo sơ mi và hướng dẫn cho trẻ đặt áo lên bàn, bắt đầu sử dụng tay trái để cầm lấy phần ống tay áo phải và còn tay phải sẽ luồng vào ống tay áo. Sau đó làm tương tự để 2 tay đều đã mặc được áo. Khi mặc được sẽ cần cài khuy áo từ phía dưới để đi dần lên trên.
Sau khi đã làm quen, dần thành thạo với cách thay áo sơ mi thì có thể dạy trẻ cách thay những loại áo quần khác như áo thun, quần short.
Kỹ năng tự gấp quần áo
Gấp quần áo cũng là một kỹ năng tự phục vụ ở trẻ mà ba mẹ nên dạy cho trẻ. Với kỹ năng này trẻ sẽ cần được ba mẹ dạy về các bộ phận của quần áo như mặt trước, mặt sau, tay, thân, cổ.
Tiếp theo đó sẽ cần hướng dẫn từng bước và thực hiện cùng trẻ một cách chậm rãi để trẻ có thể xem và quan sát kịp thời. Ví dụ như ba mẹ hãy tạo điều kiện để cho trẻ đặt quần áo cần gấp lên bàn, hướng dẫn từng bước để trẻ trải quần áo trên bàn và thực hiện gấp đôi quần theo chiều ngang, tiếp theo sau là tiến hành gấp đôi lại theo chiều dọc.
>>> Xem thêm: Cha mẹ dạy trẻ kỹ năng gấp quần áo càng sớm càng nhàn
Mẹo hỗ trợ giúp trẻ phát triển kỹ năng tự phục vụ
Ngoài việc dạy trẻ thông qua các bài học đơn điệu thì sau đây DCA sẽ hỗ trợ ba mẹ một số mẹo thú vị giúp cho trẻ hứng thú hơn, tiếp thu nhanh và phát triển tốt hơn kỹ năng tự phục vụ của bản thân một cách hiệu quả:
Chơi đồ hàng, búp bê
Những món đồ chơi luôn là niềm yêu thích của hầu hết mọi đứa trẻ, và những trò như chơi đồ hàng, làm vườn, búp bê, nhà bếp cũng mang đến tác dụng tốt giúp trẻ có thể thực hành việc đánh răng, mặc quần áo, ăn uống,… Một cách đơn giản và sinh động nhất để từ đó trẻ làm quen với các kỹ năng tự phục vụ ở bước đầu và dần áp dụng nhanh chóng hơn lên chính mình
Đọc truyện làm gương
Những cuốn sách thiếu nhi, truyện tranh cũng là phương pháp dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ một cách gần gũi, dễ dàng tiếp thu. Ba mẹ có thể tìm và lựa chọn ra những cuốn sách có hình ảnh nhân vật truyền cảm hứng, làm gương giúp trẻ thực hiện theo như là: Miu Miu tự lập – xúc cơm ăn, Mèo con đánh răng, Chuột Típ không muốn ngủ, Jesse Bear What Will You Wear – Nancy White Carlstrom, Get Dressed, Max and Millie – Felicity Brooks,…
Thiết kế bảng phần thưởng
Trong quá trình dạy và học các kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non đôi lúc các bậc phụ huynh sẽ gặp tình trạng bé bị chán nản, thất vọng, có ý chống đối không muốn làm. Lúc này chính những phần thưởng kèm theo lời khích lệ, khen ngợi chính là điều ba mẹ nên chuẩn bị. Ba mẹ cũng có thể lên kết hoặc bằng bảng phần thưởng với các hình sticker vui nhộn để đánh dấu để giúp trẻ dễ dàng quan sát và biết được khi hoàn thành công việc này mình có thể nhận được những phần thưởng gì.
>>> Xem thêm: Dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân càng sớm càng tốt
Mong thông qua chia sẻ trên đây về phương pháp dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ mà Mầm non DCA mang lại đã giúp ích phần nào để các bậc phụ huynh hiểu đúng về việc dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mầm non, biết được lợi ích của các kỹ năng này mang lại là gì và cách dạy trẻ học những kỹ năng tự phục vụ sao cho đạt được hiệu quả tốt nhất.
Hành trình nuôi dạy con cái của các bậc phụ huynh chưa bao giờ là dễ dàng, ai cũng muốn có thể bao bọc và chở che tốt nhất cho đứa con mình yêu thương nhưng tuy nhiên cũng hãy trao cho con yêu cơ hội được tự mình lựa chọn, tự mình chăm sóc bản thân, rèn luyện, trau dồi để trẻ ngày một phát triển, trưởng thành và thành công hơn trong tương lai.
